Od dłuższego czasu trwa debata nad tym czy szachy to sport, czy może jednak jedna z gier, którą można śmiało wrzucić między planszówki. Aby móc odpowiedzieć na to pytanie, musimy przyjrzeć się nie tylko samej definicji, ale także temu, jaka jest idea sportu. Wiele osób nie zalicza szachów do dyscyplin z uwagi na brak jednego z czynników – aktywności fizycznej. Czy słusznie? Poniżej znajdziesz argumenty przemawiające za tym, że sport nie musi koniecznie być związany z ruchem.
Szachy jako sport – definicja sportu
Powstało wiele definicji i publikacji na temat sportu. My posłużymy się tą, która została wpisana do Ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie. Artykuł 2. w taki oto sposób definiuje termin:
Sportem są wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach.
Za sport uważa się również współzawodnictwo oparte na aktywności intelektualnej, którego celem jest osiągnięcie wyniku sportowego.
W szczególności należy zwrócić uwagę na fragment, który mówi o tym, że sportem określana jest nie tylko rywalizacja oparta na aktywności fizycznej, ale także na aktywności intelektualnej. Zgodnie z tym szachy bez wątpienia można zaliczyć do kategorii sportowych.
To jednak niejedyny dowód na to, że szachy to sport. Istnieje wiele innych przesłanek, które obalają teorie sceptyków.
Czy szachy to sport? Bez wątpienia tak!
Argumenty przemawiające za tym, że szachy to sport, można wyliczać bez końca. Dlaczego? Ponieważ szachy mają bardzo wiele wspólnego z innymi dyscyplinami. Choć pozornie królewska gra polega na siedzeniu, przesuwaniu i zbijaniu pionków przeciwnika, tak naprawdę wymaga wiele poświęcenia, treningów, godzin spędzonych na analizach, a nawet odpowiedniego przygotowania fizycznego. Po kolei.
Czynniki przemawiające za tym, że szachy to sport
Wymienić można 4 podstawowe czynniki, które przypisuje się dyscyplinom sportowym – w tym także szachom. Czy szachy to sport? Oto kilka dowodów na to, że tak.
-
Współzawodnictwo – każda partia szachów rozgrywana jest pomiędzy dwoma przeciwnikami. Dzięki umiejętnościom analitycznym i dobrze obranej strategii zdobywają punkty i dążą do jasno określonego celu – do zwycięstwa.
-
Emocje – wiele osób kojarzy szachy z powolną i mozolną grą, w której każdy ma czas na kolejny ruch. Nic bardziej mylnego! Owszem, gra w szachy w domowych warunkach może i nie jest pełna emocji i często rozłożona jest na kilka dni, ale u zawodowych szachistów jednak można dostrzec pełen wachlarz emocji – od nerwowości i złości poprzez rezygnację, aż po radość. Do tego dochodzi ograniczony czas i związana z nią presja i stres.
-
Rozwój – nie można zostać zawodowym szachistą bez regularnych treningów i godzin poświęconych na analizach – nie tylko swojej gry, ale i gry przeciwników. Co więcej, tylko te osoby zostają arcymistrzami, które pokonują własne słabości i przekraczają bariery.
-
Brak losowości – szachy to gra błędów – podobnie zresztą jak gry zespołowe. Nie są one oparte na losowości, a na faktycznych umiejętnościach każdego z zawodników. Dobrze dobrana strategia może przełożyć się na zwycięstwo.
Szachy – sport, który można porównać do innych dyscyplin
Głównym zarzutem stawianym przez osoby przekonane o tym jakoby szachy były jedynie grą rozrywkową, ma świadczyć fakt, że podczas partii nie zachodzi żadna aktywność fizyczna. Element ruchowy jest zatem dla sceptyków kluczowy, aby móc uznać jakąkolwiek rywalizację za sport. Przypomnijmy jednak, że każdy sportowiec wykuwa swoje umiejętności i kondycję nie tylko na siłowni. Bardzo ważny, jeśli nie najważniejszy, jest aspekt psychiczny. Czy szachy to sport? Poniższe przykłady wskazują, że tak.
Pływanie, bieganie, sporty drużynowe – wszystkie wymagają odpowiedniego przygotowania fizycznego i mentalnego. Bez pracy z psychologami uzyskanie wysokich wyników tak naprawdę jest niemożliwe. Bardzo wiele zależy od nastawienia i mocnej psychiki. To w głowie zachodzą procesy, które dają przewagę nad przeciwnikiem. Owszem, tężyzna nie pozostaje tu bez znaczenia, ale przekonanie o tym, że jest się lepszym i silniejszym od innych w dużej mierze zależy od przygotowania mentalnego.
Podobnie jest w szachach. Co więcej, królewska gra wymaga również kondycji – partie mogą trwać zarówno godzinę, jak i być prawdziwym maratonem. Wielogodzinne rozgrywki wymagają od zawodnika dobrej formy psychofizycznej. Na ostateczny wynik wpływ ma wiele czynników. Wystarczy jedna chwila dekoncentracji, aby przeciwnik wykorzystał błąd.
Czy królewska gra to sport – szachy na tle innych dyscyplin
Skoro podczas partii szachowych nie zachodzi aktywność ruchowa potrzebna do skategoryzowania królewskiej gry do dyscyplin sportowych, to czy kierowców Formuły 1 również należy uznać wyłącznie za miłośników motoryzacji? Nikt nie ma wątpliwości, że wyścigi motorowe należą do dyscyplin sportowych, choć zawodnik przez wszystkie okrążenia siedzi w kokpicie praktycznie bez ruchu. Do jego zadań należy obsługa kierownicy wraz z biegami oraz pedałami gazu i stopu. Czy można mówić tu zatem o aktywności fizycznej? Gdyby tylko na tej podstawie określać kierowcę bolidu jako sportowca, wszystkie osoby z prawem jazdy należałoby uznać za zawodników.
Choć z pozoru Formuła 1 i szachy to dwie odległe od siebie dyscypliny, istnieje między nimi również pewien wspólny mianownik. Zarówno kierowcy, jak i szachiści dokonują podczas rywalizacji wielu analiz. W trakcie wyścigu trzeba wybrać najlepszy tor jazdy, przewidywać ruch przeciwnika, aby wyprzedzić go w odpowiednim momencie. W szachach jest podobnie. Przewidywanie i wybór odpowiedniego schematu, przyjęcie strategii, przechytrzenia rywala siedzącego naprzeciwko są kluczowe do osiągnięcia zwycięstwa w całej partii.
Szachy są jak bieganie
Czy szachy to sport? Owszem, bo ci, którzy mieli okazję grać na światowym poziomie, czuli to samo, co biegacz po 42 km. Szachy i bieganie pod względem poziomu aktywności fizycznej to dwa przeciwległe bieguny. Niemniej zarówno podczas jednej, jak i drugiej dyscypliny w organizmie dochodzi do znacznego spadku energetycznego.
Trening biegowy doprowadza do zmęczenia ciała, szachy zaś do obciążenia umysłowego, ale i nie tylko. Podczas partii szachowej ciało tak naprawdę nie odpoczywa. Zawodowi szachiści w trakcie rozgrywek odczuwają ogromne napięcie i stres. Dochodzi do tego pozycja siedząca, którą zawodnicy przyjmują niejednokrotnie na wiele godzin – zaczynają odczuwać dyskomfort i ból, a to nie pomaga w pełni skupić się na grze.
Doszukać się zatem można podobieństw do maratonów. Maratończyka podczas biegu dopada kryzys, który objawia się nie tylko bólem ciała, ale także poczuciem rezygnacji i zwątpienia. Wszystko to działa negatywnie i rzutuje na dalszą rywalizację. I znowu dochodzimy tu do pewnego związku między szachami a innymi dyscyplinami. Przygotowanie psychiczne odgrywa niebagatelną rolę. Gdyby maratończyk lub uczestnik Ironmana po godzinie rywalizacji rezygnował z powodu jakiegokolwiek dyskomfortu, nigdy w swojej zawodowej karierze nie przekroczyłby mety.
Wejdź do świata szachów razem z ETOTO i postaw na swoich faworytów!
Szach i mat! Powyższe przykłady niszczą dotychczasowe przekonanie, jakoby szachy należałoby uważać jedynie za nudną grę towarzyską. Przekonaj się sam, jak emocjonujące potrafią być partie. Zarejestruj się na stronie i skorzystaj z bonusów. Wybierz swojego arcymistrza szachowego i postaw na jego zwycięstwo. Pobierz aplikację mobilną i graj kiedykolwiek będziesz miał na to ochotę.
Poznaj pełną ofertę ETOTO. Zagraj w karty. Dołącz do rozgrywek w pokera lub blackjacka przy wirtualnym stole z naszych krupierem. Wybierz sporty wirtualne, zakłady sportowe lub zakłady live.
